روزگار دیبا بیوه ی کتابفروش

بيوه ي كتابفروش اين لقبي است كه مردم به من داده اند نه اين كه توي رويم بگويند مردم معمولاً اين چيزها را توي صورت آدم نمي گويند بيوه اغلب يك جور متلك است كه معاني ضمني زيادي در خودش دارد مثلاً مي شود گفت زن قابل دسترس يا كسي كه خودش هم تنش مي خارد و مي شود راحت با او وارد رابطه شد يا مثلاً بعضي ها كه با نمك تر هستند با كلمه ي بيوه شوخي مي كنند و مي گويند ميوه كه يعني زنكه بد چيزي هم نيست در به ترين حالت بيوه آدم را ياد زني مي اندازد كه درد كشيده و آسيب پذير است و اغلب مورد ستم جامعه و دست درازي مزاحمين واقع میشود در مورد من اما هيچ كدام از اين ها نيست من بي تعارف بيوه ي كتاب فروش هستم و خدا مي داند اگر مي شد بعد از فوت همسرم كه آمدم و خودم كركره ي كتاب فروشي را دادم بالا نام كتاب فروشي اسداللهي را به نام طنزآميز بيوه ي كتاب فروش تغيير مي دادم مردم هم قصد بدي ندارند و منظورشان در واقع اين است كه من بيوه ي علي كتاب فروش هستم اما اسم خودم ديبا است دوستانم ديبا جون صدايم مي كنند من ترجيح مي دهم ديبا باشم يا حداقل ديبا خانم جون كه مي چسبد به ته اسمم حس مي كنم مربي مهدكودكم يا در يك بدنسازي به زن ها تمرين ايروبيك مي دهم در حالي كه من كم تر با بچه ها و زن ها سر و كار دارم مشتري هاي من بيش تر پيرمردهايي هستند كه وقتي وارد مي َشوند با خودشان بوي نا و كهنگي مي آورند افسران بازنشسته و دبيران مستمري بگير كه مدام دنبال قديمي ترين نسخه ي هر كتابي مي گردند و اسم رضا شاه كه مي آيد به حالت خبردار مي ايستند دوستانم سر به سرم مي گذارند كه تو با اين مشتري ها بايد از اداره ي بيمه سختي كار بگيري تمام اوقاتم با كتاب ها مي گذرد و سرم توي كتاب فروشي گرم است اما اين ها باعث نمي َشود جاي خالي عشق را در زندگي ام حس نكنم آخر من زني تنها هستم هيچ جفتي ندارم و اين از جهاتي مايه ي سرافكندگي است چهل و هشت ساله ام و فرصت زيادي برايم باقي نمانده شب ها از درد زانو از خواب مي پرم و زياد كه روي صندلي مي نشينم سوزشي تيره ي پشتم را طي مي كند تا برسد به گردنم از اين چيزها به كسي حرفي نمي زنم اگر دل و دماغ داشته باشم سفيدي موهايم را با رنگ مي پوشانم اما اهل تزريق بوتاكس و اين چيزها نيستم در جواني زياد خنديده ام و زيادتر گريه كرده ام و خب فكرش را نمي كردم ردش حالا در ميانسالي به شكل خطوطي عميق توي صورتم نمايان شود غبغب تقريباً آويزاني دارم و از خودآزاري هايم اين است كه وقت حمام يك ربع خيره بمانم به تن لختم شكم عبوسم را توي مشت بگيرم و حساب كنم چه قدرش را ببرم پوستم كشيده و صاف مي شود جايي خواندم اگر از نوك سينه ي زن خطي بكشي آن خط بايد برسد ميانه ي بازوها نوك سينه ي من نزديك آرنجم است اینها همه آن چيزي است كه باعث مي َشود در دسته ي خوشگل ها و پر طرفدارها نباشم توي دنياي برنزه ها و لاغرها مردي عاشق من نمي شود براي همين فكر عاشقي و ماجراجويي هاي احساسي را از سرم بيرون كرده ام تا همين سه شنبه ي پيش كه او را دیدم من خيره مانده ام به در ورودي و كتاب جستارهايي در باب عشق جلوي رويم باز است منتظر كسي نيستم در خلسه ي خسته از روزمرگی خيره به منبع نوري كه از چهار چوب در مي تابد با چشم هاي باز چرت مي زنم كه ناگهان او وارد مي َشود و مي آيد مي ايستد مقابل ميز ميان كتاب فروشي روي اين ميز كتاب هاي جديد را مي چينم كه اغلب رمان و فلسفه و كتاب هاي كوچك روان شناسي است او هيكلي پر دارد و هر چه مو كه قرار است توي سرش داشته باشد روي سينه اش روييده چهار تا از دكمه هاي پيراهن كتان آبي رنگش باز است و انگار از نشان دادن آن همه موي سفيد و عرياني تنش باكي ندارد سر بي مويش نور را منعكس مي كند و لب پايينش انگار كه دچار افسوسي ابدي باشد پيش آمده يكي از كتاب ها را برمي دارد و ورق مي زند شبيه آدم هاي نزديك بين كتاب را آورده نوك دماغش و از جنبش لب هايش مي شود دانست دارد چيزي مي خواند وقتي به من نزديك مي َشود نفسم بند مي آيد نمي دانم تاثير كرختي فصلی است يا سالها محروميت اين مرد مگر چه در خودش دارد نفسم به شماره افتاده و احساس مي كنم قلبم توي گلويم مي زند انگار زني چهل و چند ساله نباشم صداي خودم را مي شنوم كه از حنجره ي دختري نورس با گونه هاي گلگون درمي آيد مي توانم كمكتان كنم وقتي دور مي زند و تقريباً مي آيد پشت ميز من و باسنش را مي دهد عقب و شانه چپش را مي دهد جلو و يك پايش را كمي جلوتر از شانه و مي ايستد و كتاب را مي گيرد توي صورتم و با انگشت به لیست پشت جلد اشاره میکند چقدر دوست دارم سرم را بگذارم روي سينه ي پر مويش و هاي هاي گريه كنم مي گويد اينها را هم داريد مي گويم نه و نه را كشيده مي گويم از روي لوندي نيست بخدا نفسم گير كرده توي گلويم و اين بازدمم است كه رها شده او اما خنده اش مي گيرد و در حالي كه ابروهاي پر پشت سياهش را بالا داده با دهاني كه كج شده مي گويد چرا مي گويم چون آن فهرست كتاب هاي در دست انتشار است مي گويد آه ومن حس کنم هرم آهش وجودم را آتش میزند برمي گردد سر جاي اولش آن طرف ميز و كتاب را با دو تا اسكناس ده هزاري مي گذارد پيش رويم كمي منتظر مي ماند و هيچ حواسش نيست من چه طور با سرانگشت هاي لرزانم باقي پولش را پس مي دهم او دارد مي رود و من تنها فرصتم را براي عاشقي از دست خواهم داد هیچ معلوم نیست کی دوباره دیدار کسی دلم را به طپشی دیوانه وار محکوم کند تصمیم میگیرم تمام جسارتم را به كار ببرم و خودم را پرت كنم ميان ماجرايي كه نمي دانم پايانش چيست مي گويم اهل رمان هم هستيد و چنان از پشت ميزم با عجله مي آيم طرفش كه نوك پايم به گوشه ی ور آمده ی کفپوش گير مي كند و سكندري مي خورم اوضاع ناجوري است لب پايينم مي لرزد و قطره اي عرق سرد از زير بغلم مي لغزدو تا روی سینه ام سر میخورد مي گويد رمان پروست را اخيراً تمام كرده ام آه پروست پروست عزيز اشك در چشمانم حلقه زد باورم نمیشد عشقی که بیخبر آمده بود و میرفت تا قلبمو از ان خودش کند انقدر با من هم سلیقه باشد وبقدر من از پروست این نویسنده ی دراز گویی که من عاشق جملات یلند و شرح و بسط توضیحاتش بودم خوشش بیاید انگار برخاسته از عشق بازي اي طولاني سير و خرسند ايستاده باشد مقابلم مي گويم من عاشق پروستم مي گويد بله خيلي معركه است و از اين جهت تا مدتي نمي توانم چيزي بخوانم به شدت تحت تاثيرش هستم انگار پروست من را بلعيده باشد مي گويم بله بله دقيقاً همين است اين را عين اين جمله را من هم به يكي از دوستانم گفتم در حالی که با لبخند سری به نشان تایید تکان میدهد مي گويد ممنونم من ديگر بروم و مي رود بي آن منتظر بماند چيزي بگويم حتی بگويم به اميد ديدار يا حداقل خدانگه دار خاصيت شهرهاي كوچك همين است مي شود آدمي را بارها از سر اتفاق توي خيابان ببيني بي آن كه آن ديدار پيام و نشانه اي در خودش داشته باشد اما اگر كسي را كه يك هفته ي پيش ديده اي و دلت را لرزانده همسايه ي چند خانه آن طرف ترت از آب در بيايد ديگر از شیطنت تقدیرت است باد شديدي در گرفته است براي رفتن به كتاب فروشي عجله دارم در پاركينگ را باز مي كنم تا ماشين را بيرون بياورم هر بار كه مي روم تا ماشين باد مي و زد و در بسته مي شود توي حياط و حتی توي كوچه مي گردم پي تكه سنگ يا پاره آجري تا بگذارم لاي در كه جلوي بسته شدنش را بگيرم اما چيزي پيدا نمي كنم ديدار او بعد از يك هفته برقی ازشور و شعف را میهمان نگاهم میکند همان شلوار جين كهنه و گل و گشاد را پوشيده با كفشي كه پنجه اش شبيه پوزه ي سوسمار بلند و تهديدآميز است وپيراهنی طرحدار به رنگ آبي نفتي مي گويد سلام خانم كتاب فروش و در را مي گيرد و با حركت سر اشاره مي كند بروم ماشين را بيرون بياورم ماشين را كه آوردم بي آن كه معطل كند مشغول بستن در پاركينگ مي َشود حالا مي َشود با فاصله ببينمش كه چطور خم شده و دارد زبانه ي پايين در را مي اندازد مي شود تاب پشت موهايش را ببينم و يقه ي كج و كوله و اتو نكشيده اش را آرزو مي كنم كاش موهاي مرتبي داشت مثلاً سرش را كامل مي تراشيد كت و شلوار خاكستري روشن مي َپوشيد و ته ريش مقبولي هم مي گذاشت بعد با خودم فكر مي كنم لباس توي تن آدم ها چه معنايي دارد هيچ مي گويم بفرماييد تا جايي برسانمتان بي آن كه تعارف كند و يا حرفي بزند مي آيد مي نشيند كنارم روي صندلي جلو آن قدر هول شده ام كه نمي توانم دنده را جا بيندازم اول باورم نمي َشود خيال مي كنم يك گير عادي باشد يك بار دنده را خلاص مي كنم و بعد باز مي خواهم بروم روي دنده ي يك اما نمي شود لبم را ميان دندان هايم گرفته ام و نگران نيم رخم هستم كه وقتی هول میشم شبيه بوقلمون میشود با آن قوز روي بيني و لب هاي جلو آمده شبيه نوك پرنده بعد مي خندم مثل هميشه كه بي خودي مي خندم و مي دانم حالا صورتم مچاله و غبغبم برجسته شده آرزو مي كنم كاش كمي آرايش داشتم كاش ديروز رفته بودم آرایشگاه و کمی به خودم رسیده بودم يا حداقل خودم يك فكري براي موهاي سبزشده ی پشت لب هایم كرده بودم كاشكيِ آخرم بابت كتابي است كه ديشب وقتي رسيدم خانه از جلوي ماشين برداشتم حداقل کاش كتاب را گذاشته بودم همان جا پشت فرمان مي ماند حالا مي شد كتاب را ببيند و اين طور سر صحبت باز مي شد همين طور كه دارم با دنده كشتي مي گيرم آرام و با اطمینان به نفس غریبی دستش را مي گذارد روي دستم و مي گويد آرام باشيد من شبيه برق گرفته ها خشكم مي زند واقعا نمیترسد به او برچسب هوسبازی و سو استفاده بچسبانم ولی نه انگار دندانهایم را از پیش شمرده و ازاحساسم نسبت به خودش بخوبی خبر دارد مي گويد من حميد هستم منزلم كنار پارك است در واقع همسايه ي رو به رويي شما هستم مي گويم من هم ديبا هستم تر جيح مي دادم بگويم بيوه ي كتاب فروش تا خيلي واضح و صريح حاليش كنم تنهايم و با كسي در رابطه نيستم دستش هنوز روي دنده است در واقع روي دست من با فشاري خفيف دست و دنده را با هم حركت مي دهد و اهرم روي دنده ي يك جا ميفتد و من تمام نيرويم را جمع مي كنم كه بتوانم پايم را روي پدال گاز فشار بدهم تا ماشين راه بيفتد انگار روي هیچ چيزي كنترل ندارم اشك رفته رفته راه خودش را باز مي كند و از جايي حوالي پرده ي ديافراگم و شش ها و گلو و دهان عبور مي كند و انگار از لوله ي پشت بيني بيايد تا برسد به چشم ها و بعد پر صدا و هق هق فوران مي كند حميد اصلاً حيرت نمي كند دستپاچه نمي شود انگار شغلش همين باشد كه صبح به صبح در پاركينگ خانه ي مردم را باز نگه دارد و بعد توي ماشين با آن ها خلوت كند و مردم جلوي رويش خلع سلاح بشوند و بزنند زير گريه از وقتي ماشين را روشن كرده ام ضبط هم روشن شده و حالا مردي دارد به نجوا مي خواند جان مي لرزد كه اي واي اگر دلم ديگر برنگردد كسي حرفي نمي زند خيابان بی انتها توي قطرات اشكم خيس مي خورد و من كه همه چيز را تار مي بينم مدام مي افتم در چاله هاي ميان راه و به سختي بيرون مي آيم تا دست انداز بعدي نرسيده به كتاب فروشي مي پيچم در كوچه اي فرعي و ماشين را متوقف مي كنم نمي دانم قرار است چه بگوييم اما حتماً بايد چيزي گفته شود تمام شجاعتم را جمع مي كنم تا بچرخم طرفش و از رو به رو نگاهش كنم حالا مي دانم نوك بيني ام سرخ شده حتی شايد چيزكي هم از حفره ي بيني ام آويزان باشد و پشت پلك هايم حتماً بيش از هميشه متورم و پف آلود است حميد هم تكاني به خودش مي دهد و نيم چرخي مي زند سمت من و با همان ارامش همیشگی اش بدون هیچ مقدمه ای میگوید مث بیشتر مردای همسن و سالم منم یه بار ازدواج کردم ازدواجی که دوام چندانی نداشت حاصل ازدواجم دختري است كه در لندن زندگي مي كند آخرين باري كه صدايش را شنيدم بیش از سه سال پيش بود و بعد از آن تنها سالي يكی دوبار كارت تبريك تولد یا عید نوروز براي هم مي فرستيم و بعد از مکث کوتاهی ادامه میدهد حالا شما خواهيد گفت اين حرف هاي من بي جا و بي سر و ته است اما خودتان خوب مي دانيد كه گفتنش همين اول كار چه قدر مهم است بعد هم در ماشين را باز مي كند و مي رود منتظر حرفي نمي ماند بي خداحافظي براي باز كردن كركره هاي عمودي كتاب فروشي بايد سه كليد را در سه قفل داخل كنم و بچرخانم بعد دقت كنم انگشتم لاي ميله هاي كركره نماند و يكي يكي كركره ها را جمع كنم تا حالا و در این مدتی که هر روز درب مغازه را باز میکنم يادم نمانده كدام كليد مال كدام قفل است خيلي ها گفتند روي كليدها علامت بزن مثلاً با لاك يا بندهاي رنگي رویشان نشان بگذار كسي نمي داند اين فراموشي عمدي است در واقع من دوست ندارم بدانم كليد و قفل درست كدامند مي خواهم هر روزم با معما و غافلگيري و خوشي يا اندوه درست و غلط بودن كليد و قفل آغاز شود اين نشانه اي ميان من و روزگار است مثلاً روزهايي كه همه ي كليدها بروند در قفل هاي مناسب آن روز روز خوش شانسي است و حتماً اتفاقي خوب ميفتد و اگر روزي يك كليد يا دو تا توي جاي خودش نرود يعني بدبياري صبح روز چهارشنبه است همه ي كليدها در اولين انتخاب مي روند توي قفل هاي خودشان و نرم مي چرخند و تقي صدا مي كنند و قفل ها از هم باز مي شود مدت هاست كه بهترين اتفاقي كه مي شود بيفتد ديدار حميد است اما خبری از او نیست آخرين تصويرم از او هيكل كمي خميده اش است كه توي پيچ كوچه ناپديد شد و بعدش انگار نه انگار كه همسايه ي رو به رويي ما باشد اما امروز گویی فرق دارد حس میکنم امروز بلاخره او را خواهم دید و سر خوش از این حس در رویاهایم غوطه ور میشوم دقایق و ساعتها یکی بعد از دیگری می گذرند و من همچنان انتظار میکشم انتظار و انتظار و انتظار اگر چه امروز تمام کلیدها در تمام قفلها چرخیده است غروب هم گذشت اما مطمئنم که امروز حمید میاید فقط باید زمانش برسد و من صبورانه انتظار میکشم وقتي هيكل پر و شانه هاي خميده ي حميد را توي درگاهی مغازه میبینم به استقبالش میرم حميد يك شلوار مشكي كتان پوشيده با پلیوری نازک به رنگ نخودی و يك جفت كتاني كه پنجه هايش از كهنگي قاچ خورده مي گويد سلام يك جوري سلام مي كند انگار صبح هم ديگر را ديده باشيم و مي گويد اگر موافقی مغازه را ببند با هم برويم شام بخوريم به ماشين كه مي رسيم سوييچ را از من مي گيرد تا خودش رانندگي كند و من مثل يك خانم مي نشينم روي صندليِ كنار دستش هوا تاريك شده و نسيمي خنك عطر دلانگیز بهار را سخاوتمندانه در هوا میپراکند زمين از باران ديشب مرطوب است و هوا بوي صمیمیت خاك را مي دهد كم كم از شهر خارج مي شويم از روي پل مي گذريم و من همين طور كه نگاهم به چادرهاي رنگي مسافران است كه كپه كپه در پارك زير پل ساكن شده اند به موسيقي كه پخش مي شود گوش مي كنم بعد آن قدر مي رويم كه بوي دريا به مشام مي رسد نزديك لنگرگاه هستيم جايي كه مي شود نشست روي نيمكتي و به انعكاس رنگي كشتي هاي بي حركت روي تيرگي آب خيره ماند يكي از نيمكت ها را انتخاب مي كنيم و بعد حميد مي رود و طولی نمیکشد که با دو تا پيتزا بر گردد مي نشيند كنارم و ما جعبه هاي پيتزا را روي پاهايمان مي گذاريم حميد پاكت كوچك سس را باز مي كند و با دقت همه جاي پيتزايم را سس آلود مي كند من نگاهم به سرانگشتان پهن و رد جويدگي ناخن هايش است بعد همين طور كه به رفت و آمد آدم ها و قايق هاي كوچكي كه از مسافر پر و خالي مي شوند نگاه مي كنيم به پيتزايمان گاز مي زنيم من خيلي سعي مي كنم گازهاي ريز بزنم و آهسته و كامل لقمه ام را بجوم حميد با عجله غذايش را مي بلعد و هر جا گير مي افتد با نوشابه لقمه اش را پايين مي دهد مي گويد مطمئني نوشابه نمي خواي مي خندم و مي گويم بله مي گويد رژيم امان از دست زن ها و بعد مي خندد من هم مي خندم احساس خوش بختي مي كنم كه اکنون دیگر از آن دسته از زن ها هستم كه نگران سلامتي و زيبايي شان هستند به خودم قول مي دهم از فردا صبح رژيم بگيرم و با برنامه ي صبحگاهي تلويزيون ورزش كنم حميد زودتر از من شامش را تمام مي كند و مشغول باقي مانده ي نوشابه اش مي شود من نگاهم به نيم رخش است در پس زمينه ي تاريك و روشن خيابان و اثر تابش نورهاي رنگي لنگرگاه بر صورتش براي اولين بار متوجه ي خطي عمودي مي شوم كه چانه ي برجسته اش را به دو نيمه تقسيم كرده انگارحس میکند که به او خیره شده ام برمي گردد و با لبخند نوشابه اش را تعارفم مي كند من هم مي خندم و از همان ني كه لحظاتی پیش ميان لب هاي او بوده نوشابه را تا ته مي مكم وقت برگشتن هر دو ازچگونه گذشتن زندگیهامون برای هم حرف میزنیم حالا دو هفته يك بار با هم مي رويم بيرون گاهي مي رويم جنگل يا من چيزكي مي پزم و مي رويم لب ساحل گاهي هم مي رويم سينما با هم كتاب مي خوانيم و توي ماشين موسيقي گوش مي كنيم حميد مي گويد بدي ادبيات اين است كه يك جوري دروغ مي گويد كه آدم باورش بشود مثلاً يك جوري به تو مي خوراند زندگي بدون عشق ممكن نيست و آدمي هميشه دنبال جفتش مي گردد تا كامل باشد و آدم تنها غمگين است فقط پروست عشق را آن طور كه به واقعيت نزديك است تصوير كرده خوب شير فهمت مي كند چيزي به نام عشق وجود ندارد و همه اش توهمات و برداشت هاي خودخواهانه ي آدمي است چيزي نمي گويم بحث نمي كنم برايش كلوچه پخته ام در ظرف را باز مي كنم و مي گيرم طرفش و مي گويم بفرماييد كلوچه هاي پروستي بعد هر دو مي خنديم و او گاز اول را كه مي زند تكه هاي كلوچه مي چسبد دور دهانش دست مي برم و با انگشتانم آرام دور دهانش را پاك مي كنم نمي دانم خيال بود يا واقعيت داشت او سر انگشتانم را بوسيد پایــــــــــــان نوشته